Bilgi Deposu: Beyin

İnsanları diğer canlılardan ayıran en büyük özellik hiç şüphesiz muhteşem potansiyelli beyinleridir. İnsan beyni, anne karnında 4. haftadan -ilk oluştuğu andan- itibaren ölünceye kadar devamlı olarak gelişir. Tüm vücudun yönetimini sağlar. Bireyin her yaşadığı, düşündüğü, gördüğü, duyduğu kısacası yaptığı neredeyse her şey beyinde etkiye sahiptir.

Beyin iki yarım küre içerir. Bunlar sağ beyin ve sol beyin olarak adlandırılır. Sağ beyin yaratıcılık, sezgi, müzik, üç boyutlu algılama, kavrama ve vücudun sol tarafını kontrol derken sol beyin ise yazı becerileri, bilim, matematik, analitik düşünme, karar verme gibi becerilerini ve vücudun sağ tarafını kontrol eder. Aralarındaki bağlantı köprüleriyle birbirine bağlıdırlar. Bu iki yarım küre de kendi içinde ayrılır. Bu durumun en büyük avantajlarından biri de beyinin bir bölümü hasar gördüğü zaman tüm vücudun etkilenmemesidir.Beyin, vücudun en korunmalı bölümlerinden biridir. Üç ayrı zarla ve en dışta da kafatası ve saç derisiyle kapalıdır. Aynı zamanda herhangi bir sarsıntı, çarpma olması halinde sarsılmaması ya da en az hasarla atlatılması için de zarlar ve kafatası arası su ile doludur. Bir nevi su içinde yüzmektedir, beyin.

Kadınların beyinleri, erkeklerin beyinlerine oranla daha hafiftir. Bu durum erkeklerin beyin ağırlığının vücut ağırlığıyla orantılı olmasından kaynaklanmaktadır. Fillerin beyinleri daha ağır diye en zeki hayvanlardır diyemediğimiz gibi erkekler için de aynı şeyi söyleyemeyiz. Yani beyin ağırlığının zeka ile hiç bir ilgisi yoktur. Bu nedenle erkekler kadınlardan daha zekidir gibi bir algının oluşmaması gerekir.

Beyni geliştirmek için yapılması gereken oldukça basittir: Çalıştırmak, kullanmak. Beyin gelişirken nöron denilen özelleşmiş sinir sisteminde bulunan hücrelerin sayısının artması değil onların uzaması gelişmesi, yeni bağlantılar kurmalarıdır. Beynin çalışma mantığı basittir. Nöronların birbirleriyle kurdukları bağlantılardır, en basit dille. Örneğin, beyin kırmızı bir araba gördüğünde ve bu arabanın kırmızı olduğunu öğrendiğinde bu görüntü ile “kırmızı” arasında bir bağlantı oluşturur. Daha sonra aynı renkte bir görüntüyü de sorma ihtiyacı duymadan kırmızıyla bağdaştırabilir. Tabii ki birileri beyinlerinin çalışarak yorulduğunu iddia edebilir. Ancak beyin çalışmakla yorulmaz, yalnızca nöron yorgunluğu olabilir ki bunun da en iyi çözümü beynin başka bir bölümünü çalıştırmaktır. Örneğin matematik soru çözmekten yorulduğumuzu hissettiğimiz anda edebiyat, tarih gibi beynin diğer bölümünü ilgilendiren alanlara geçtiğimizde az önceki halimizden eser olmaz.

Son olarak, beyin aynı anda iki iş yapabilir mi tartışması, hayatımızda en çok karşımıza çıkan sorunlardan biri olabilir. Hem müzik dinleyip hem de kitap okumak, ders çalışmak ya da yazı yazmak mümkün değil midir gerçekten? Bu kadar büyük bir kapasiteye sahip organ, vücudumuzda aynı anda belki de yüzlerce şeyi düzenlerken iki işi beraber yapmaz mı?

Yazar: Kozmos